Hazırlayan:
Dr. Serdar HEPGÜL
Kırışık giderme konusunda kozmetik dünyasında en çok konuşulan
yardımcı A vitamini ve türevleridir. Çok geniş olarak konuşulmasada
C vitamini, selenyum, dengeli beslenme, spor, su, cilt sağlığı
ve kırışıklıkların giderilmesi veya oluşumunun engellenmesinde
önemlidir. Yapılan bazı çalışmalar kollajen yapımı üzerine etkileri
nedeni ile C vitaminini de gündeme getirmiştir. Bazı çalışmalar
C vitamininin, vücudumuzdaki bağ doku denen, koruyucu doku katmanının
korunmasında anahtar rölü oynadığını göstermiştir. Kollajen de
bu dokunun bir elemanıdır. Kollajen sentezi için gereken sinyali
C vitaminin oluşturduğu düşünülmektedir.
Günlük hayatımızda besinlerimiz içinde C vitamini almaktayız.
Bu vitamin suda eriyebilen vitaminler gurubundandır. Asit yapıdadır,
kimyasal ismi Askorbik Asit'tir. Yani sindirim kanalından kana,
vücudun emme mekanizmasının izin verdiği ölçüde geçer ve vücudun
her noktasına taşınır. Hücreler ihtiyaçları kadar C vitaminini
kandan alırlar ve fazla alınmış miktar ise vücuttan idrar yolu
ile atılır. Sıklıkla yediğimiz, taze sebze ve meyvalar C vitamini
için iyi bir kaynaktır. Günlük erişkin bir kişi için önerilen
C vitamini dozu 300-500 mg.'dır. Sigara kullanan kişilerin ihtiyacı
daha yüksektir. Fazla miktarda C vitamini alınması halinde idrar
yolu ile atılır, bir zararı yoktur. Ancak aşırı dozda alınan C
vitamini, atılımı sırasında idrarda, kum veya taş oluşumuna neden
olabilir.
 Erişkinler
için önerilen minimum C vitamini dozunun, vücutta C vitamini eksikliği
oluşmaması için gereken doz olduğunu vurgulayan uzmanlar, bu dozların
kırışıklar üzerine bir etki sağlamayacağını söylemektedirler.
Özellikle güneş ışınlarının taşıdığı ultrviyole ışınlarının cilt
üzerindeki olumsuz etkileri düşünüldüğünde;
Hücre içi metabolizma bozulur,
Daha az kan taşınır,
Ter ve yağ bezlerinin fonksiyonları bozulur ,
Kollajen yapımı azalır, var olan kollajen lifleri kalınlaşır,
Damarların duvarlarındaki kollajen lifler de özelliklerini kaybettiklerinden
(özellikle göz çevresi ve damarların daha yüzeyde olduğu bölgelerde)
damar duvarlarından dışarı kan serumu çıkmakta ve süngersi yapıdaki
bölgelerde, torbalaşmalara neden olmaktadır.
Bu konular daha detaylı olarak cilt kırışıkları bölümünde incelenmiştir.
Genç ciltlerde daha çok kan akımı ve damarsal oluşumlar varken,
yaşlılıkta azalan kan akımı ve daha çok ultraviyoleye tabii kalıp
yıpranmış, daha çok serbest radikallerin (hücre için, sağlam moleküllerden
elektron çalarak, onların yapısını bozarak, normal moleküllere
zarar veren bir grup madde) oluştuğu ciltte, daha fazla C vitamini
gereklidir.
Cilde, yüksek dozda C vitamini içeren kremlerin uygulanması ile
bazı olumlu gelişmeler gösterilmiştir. Özellikle koruyucular (tam
UV kesen kozmetikler) ile birlikte C vitamini uygulamasının, serbest
radikallerin oluşumunu azalmakta ve kırışıkların oluşumlarının
başlamasında engel olduğu düşünülmektedir. Bu tip ürünlerin, güneşe
çıkmadan en az 20-30 dakika önce uygulanması gerekmektedir.
Ciltte kırışıklıkların oluşumuna engel olan bir diğer mekanizma
da E vitaminidir. Anti oksidan özelliği ile serbest radikalleri
ortadan kaldırır. Bu tip ürünlerin güneşe çıkmadan değil de, güneşe
maruz kaldıktan sonra uygulanması önerilmektedir. Vitamin E'nin
kendisinin de ultraviyole karşısında, serbest radikaller oluşturduğu
bilinmektedir. Güneşlenmeden 8 saat sonra uygulanan E vitamini
yağının, ciltteki zarardan, cildi koruduğu ve şişme oluşumunu
engellediği söylenmektedir. Ağız yolu ile alınan E vitamininin,
cilt kırışıklıkları üzerine olan etkisi yeni çalışılan bir konu
olmasıa rağmen, bu tip uygulamanın cildin daha sağlıklı olmasına
ve ultraviyole zararlarından korunmada etkili olduğu bildirilmiştir.
Vitamin E gibi etki gösteren bir başka mineral de selenyumdur.
Toprakta bulunan bu mineral, besinlerimiz yolu ile alınırlar.
Topraktaki selenyum içeriği doğrultusunda bazı bölgelerde alım
eksikliği olur. Cilt sağlığı için günlük önerilen minimum miktar
50-200 mikrogramdır. En çok kullanılan selenyum tuzu l-Selenomethionin'dir.
Bu mineralin kullanılmasında mutlaka hekiminize danışmalısınız.
100 mikrogramın üzerindeki yüksek dozlarda toksik (zarar verici)
olabilmektedir. Sadece gereğinde kullanılmalıdır. Özellikle soğan,
sarmısak gibi sıklıkla kullanılan sebzeler yüksek miktarlarda
selenyum içerir. En çok ton balığında vardır. Ondaki miktar bile
3 konserve kutu balıkta 100 mikrogram kadar yer alır. Bazı araştırmacılar
iyi sonuçlar alındığını bildirmektedir.
Cilt kırışıklıkları konusunda içki ve sigaranın da çok etkisi
vardır. Sigara içerdiği maddeler nedeni ile damarların büzülmesine
ve kan akımının azalmasına neden olur. Ciltte tahrişlere ve kurumalara
neden olurlar.
Vücuda su alımı da çok önemli bir faktördür. Ciltte bulunan hücrelerin
su içeriklerinin tam olması, yağ ve ter bezlerinin normal fonksiyonları
için su çok önemlidir. Doğal olarak cildi nemlendirir. Bir kişinin
günde 5 lt.'ye yakın miktarda sıvı alması gerekir. Bol bol su
içilmesi, tüm sağlık problemlerinde önerilen bir unsur olduğu
gibi cildin her türlü sorununda da çok önemlidir ve etkindir.
Dolaşım sisteminin, sağlıklı çalışması cildin beslenmesi konusunda
da çok önemlidir. Dolaşımın artması ve düzenli olması, hücrelere
daha düzenli besin ve oksijen taşınması demektir. Daha sağlıklı
bir vücut için spor da çok önemli bir faktördür. Spor, dolaşım
sisteminin sağlıklı fonksiyon görmesini sağlar.
Dengeli beslenmek, güneşten korunmak, spor yapmak ve bol bol su
içmek, cilt sağlığı için yapılması gereken en temel davranışlardır.
|
|
